గంభీరమైన సైనికుడు
సైనిక స్థావరంలో జాన్ శిక్షణ చక్కగా కొనసాగుతోంది. అతడా స్థావరంలో తానెప్పుడూ వినని విషయాలనూ, విన్నా అర్థంచేసికోలేని విషయాలనూ వినడం ప్రారంభించాడు. చర్చ్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండు తన ఆరాధనా క్రమంలోను, తన అధికార క్రమంలోను రోమన్ కథోలిక్ సంఘానికి చెందిన విషయాలను చాలావరకు వెంబ డిస్తున్నట్టు మొట్టమొదటిసారిగా అతడు తెలుసుకొన్నాడు.
ఆ విషయాలనుండి చర్చ్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్ను శుద్ధీకరించేందుకు ‘ప్యూరిటన్లు’ అని పిలువబడేవారు ప్రయత్నం చేస్తున్నారనీ, మరో ప్రక్క ‘ప్రెస్బిటేరియన్లు’ అని పిలువబడే మరికొందరు స్థానికులైన మత బోధకులతోను పెద్దలతోను క్రైస్తవ సంఘాలను నడపాలని కోరుకుంటూ బిషప్ అధికార వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా పోరాడుతున్నారనీ కూడా అతడు తెలుసుకొన్నాడు.
“మన స్థావరంలో చాలామంది ప్యూరిటన్లు, ప్రెస్బిటేరియన్లు ఉన్నారు. సహోదర ప్రేమనుగూర్చి ఈ రెండు తెగలవారు బోధిస్తారుగాని, వారిద్దర్లో ఒక గుంపువారంటే యింకొక గుంపువారికి అస్సలు సరిపడదు” – బ్రౌన్ అనే సైనికుడు చెప్పాడు.
అక్కడ కొన్ని తీవ్రవాద గుంపులుకూడ ఉన్నాయి. కులీనులను, ఉన్నత వర్గీయులను అణచివేయాలని అనేవారు ‘లెవలర్స్’, ‘డిగ్గర్స్’ అనే మరో తీవ్రవాద గుంపు యింకొక అడుగు ముందుకేసి దేశంలోని సంపదనంతా అందరికీ సమానంగా పంచి, తద్వారా భూమ్మీద స్వర్గాన్ని సృష్టించాలంటారు.
‘రాంటర్స్’ అనేవాళ్లు రకరకాల విశ్వాసాలతోనున్న చిన్నచిన్న తెగల సమ్మేళనం. అందులో కొందరు బైబిలు సత్యాలను, దేవుని ఉనికినికూడ సవాలు చేస్తారు. కొంతమంది క్రీస్తును విశ్వసిస్తారుగాని, ఆయన ఒక మర్మమైన అదృశ్యశక్తి అనీ, చారిత్రాత్మక వ్యక్తి అసలు కానేకాదనీ వారంటారు.
మరికొందరు రాంటర్లు ఫ్రెంచి మతాధికారియైన కాల్విన్యొక్క సిద్ధాంతాన్ని తీవ్రస్థాయిలో వాదిస్తారు. ఎవరు రక్షించబడాలో దేవుడు ముందుగానే నిర్ణయిస్తాడనీ, అలా రక్షించబడేవారిని దేవుడు తానే ఎన్నుకొంటాడు కాబట్టి ‘రక్షణ’ అనేది ఒక వ్యక్తి చేతిలో లేదనీ వీరు వాదిస్తారు.
‘ఒక వ్యక్తి దేవునిచే ఎన్నుకోబడినవాడైనా అయివుంటాడు లేదా ఎన్నుకో బడనివాడైనా అయివుంటాడు’ అని వీరి అభిప్రాయం. ఈ విధమైన దృక్పథంవల్ల వీరిలో చాలామంది నైతికంగా దిగజారి ఉండటాన్ని జాన్ గమనించాడు.
బ్రౌన్ అనే ఈ సైనికుడు జాన్కు ఒక రాంటర్లాగా కనిపించాడు. ఒక రోజు జాన్ అతణ్ణి ఇలా అడిగాడు – “రాజుపైనగాని, పార్లమెంటుపైనగాని, దేవునిపైనగాని, నీకు నమ్మకం లేనట్లయితే నీవు మరెవరికోసం పోరాడుతున్నట్టు?”
“నా తలకాయ. నేనిందులోకి ఇష్టపూర్వకంగా రాలేదు. బలవంతంగా చేర్చబడ్డాను. ఇష్టం లేనప్పుడు ఎందుకుంటున్నావని అడుగుతావేమో! మన క్రాంవెల్ పారిపోయిన వారిని పట్టుకొని ఉరితీస్తున్నాడని నీకు తెలుసుగా? అందుకే ఉంటున్నాను.”
అలా చెప్పిన కొన్ని రోజులకే బ్రౌన్ పారిపోయాడు. గ్లాసెస్టరులోని రాజుగారి మద్దతుదారునికి చెందిన ఒక ఎస్టేట్ను స్వాధీనంచేసికొనేందుకు న్యూపోర్టు ప్యాగ్నెల్ నుండి ఒక బృందం వెళుతోందని తెలిసింది.
ఆ బృందంలో జాన్ కూడ వెళ్ళవలసింది గాని ఆ స్థానంలో తనను వెళ్ళనివ్వమని ఆ ప్రాంతానికి చెందిన హేజల్వుడ్ అనే స్నేహితుడు జాన్ను బ్రతిమాలాడు. కొన్ని రోజుల తర్వాత ఆ బృందం తిరిగి వచ్చినప్పుడు హేజలీవుడ్ కాపలా కాస్తుండగా చంపబడ్డాడని జాన్కు తెలిసింది. ఒక తుపాకీ గుండు అతని మెదడు గుండా దూసుకుపోయిందట.
“ఆ స్థానంలో నేను చనిపోయి ఉండాల్సింది” – జాన్ తనలో తాను అనుకొన్నాడు. “యుద్ధంలో బ్రతకడంగాని, చావడంగాని కేవలం అదృష్టమేనా?”
తనకిప్పుడు యుద్ధమన్నా, యుద్ధం చేయాలన్నా అంత ఆసక్తిగా లేదు. అజాగ్రత్తగా ఉండే సైనికులకన్నా అప్రమత్తంగా ఉండే సైనికులే యుద్ధంలో చనిపోతున్నారనీ, బలహీనులకన్నా బలవంతులూ మూర్ఖులకన్నా ప్రతిభావంతులూ అసువులు బాస్తున్నా రనీ జాన్ గ్రహించాడు.
యుద్ధభూమిలో తుపాకీగుండ్లు ఎటుబడితే అటు ఉల్కల్లాగ గాల్లో సంచరిస్తుంటాయి. అలా ఆలోచించే కొద్దీ యుద్ధంలో చావడం లేదా బ్రతకడం కేవలం అదృష్టమేనని అతడిప్పుడు ధృఢంగా నమ్ముతున్నాడు.
ఒకవేళ స్వర్గం నరకం అనే రెండూ లేకపోతే తనకున్న ఒకే ఒక జీవితాన్ని తెలివున్న ఏ వ్యక్తీ తన చేతులారా కడతేర్చుకోడానికి ఏమాత్రం యిష్టపడడు. ఈ యుద్ధం త్వరగా ముగిసి తాను బ్రతికి బయటపడాలని జాన్ యిప్పుడు మనసారా కోరుకుంటున్నాడు.
ఒకవైపు అతనిలో నూతనంగా అంకురించిన భయం రోజురోజుకీ విపరీతంగా పెరిగిపోతుంటే శత్రువుల పరాక్రమాన్నిగూర్చిన మాటలు ముఖ్యంగా రాజుగారి అశ్వ దళ నాయకుడూ పరాక్రమశాలీ అయిన ప్రిన్స్ రూపర్ట్ గురించి విన్నప్పుడు అతనిలోని
ధైర్యం సన్నగిల్లుతోంది. “అతడు సైతానుచే ప్రత్యేకంగా తయారుచేయబడ్డ వ్యక్తి” నొక్కి చెప్పాడో సైనికుడు. “మన స్థావరాల్లోకి గుట్టుచప్పుడు కాకుండా ప్రవేశించి తలలు లెక్కిస్తాడు.”
“అతనికి అసాధారణ శక్తులున్నాయి” – వణుకుతూ చెప్పాడు మరో సైనికుడు.
“ప్రతి యుద్ధంలోను ప్రిన్స్ రూపర్ట్ యొక్క అశ్వకదళంద్వారా రాజు మెరుపుదాడి చేయిస్తాడు. దానికి తగ్గట్టు ప్రిన్స్ రూపర్ట్ రక్తం ప్రవహింపజేస్తాడు.”
“ఎందుకు చెయ్యడు. అతడు అదృశ్యుడు కాగలడు, భాషల్లో మాట్లాడగలడు, భవిష్యత్తునుగూర్చి చెప్పగలడు. అంతేగాక అతని తెల్లకుక్క ‘బోయ్’ ఒక దయ్యం” బిగ్గరగా చెప్పుకుపోతున్నాడు మొదటి సైనికుడు.
వారాలు జరిగేకొద్దీ యుద్ధం అస్సలు జరుగకూడదని జాన్ మరీ మరీ కోరుకుంటు న్నాడు. 1640వ సంవత్సరం మే నెల చివర్లో ఒక రోజు ఉదయాన్నే జాన్వాళ్ల సార్జెంట్ నోట్లోనుండి అతని గుండెల్లో చలిపుట్టించే మాట ఒకటి వచ్చింది. “మీరందరూ త్వరగా సిద్ధంకండి. మనం యుద్ధానికి వెళుతున్నాం.”
జాన్ తన యుద్ధ వస్త్రాలు ధరిస్తూ ఉన్నప్పుడు ఈటె పట్టే సిపాయి ధరించే లోహపు శిరస్త్రాణం ఒకటి అతనికివ్వబడింది.
“ఇది నాకెందుకు?” జాన్ ప్రశ్నించాడు.
“క్రొత్త చట్టం. ఇప్పటినుండి తుపాకీ పేల్చే సిపాయిలందరూ లోహపు శిరస్త్రాణాన్ని తప్పక ధరించాలి.”
వాళ్ళు బయలుదేరి మోకాళ్ళ ఎత్తున్న పచ్చని గోధుమ పొలాలగుండా మైళ్ళ తరబడి నడుస్తూ, కొయ్య వంతెనలు దాటుకొంటూ పశ్చిమంగా ప్రయాణం సాగించారు. వాళ్ళ అధికారి మేజర్ ఎన్నిస్. వాళ్లు న్యూపోర్ట్ ప్యాగ్నెల్కు వాయవ్య దిక్కున నలభైమైళ్ళ దూరంలోనున్న లీసెస్టర్కు వెళ్తున్నట్టుగా వారికి ఆ తర్వాత తెలిసింది.
“లీసెస్టర్కు వెళ్ళే పద్ధతి యిది కాదు” – కోపంగా అన్నాడో సైనికుడు.
“రాజుగారి సైన్యాన్ని తిరిగి లేవకుండా చేయాలంటే
మరో సైనికుడు.
“ఇదేం చిన్న యుద్ధం కాదు” – జాన్తోనున్న ఈటె పట్టే సిపాయి నిట్టూర్పుగా అన్నాడు. అతడు జాన్ కన్న ఒక సంవత్సరంమాత్రమే పెద్దవాడుగాని అంతకుముందే యుద్ధంలో పాల్గొన్నందున అనుభవంలో పెద్దవాడు. పేరు గిబ్స్. బెడ్ఫోర్డ్ పీపాలు తయారుచేసేవాని కొడుకు. అతడు “దేవుడు మనకు సహాయం చేయాలి బన్యన్” అని జాన్తో అన్నాడు.
జాన్ను భయం ఆవరించింది. ‘ఆలివర్ క్రాంవెల్, మిగతా పార్లమెంటు సైన్యం ఎందుకు రానట్టు? కనీసం సర్ శామ్యుల్ లూక్కూడ రావడంలేదు. ఆ మాటకొస్తే అసలు అశ్వకదళంకూడ రావడంలేదు. ఒక్క ఫిరంగీలేదు.
సైనిక పటాలాన్ని సమర్థ వంతంగా నడిపించే కల్నల్ కొకేన్ కూడ రావట్లేదు. కారణమేంటి?’ జాన్ తో కూడ వెళ్తున్నవాళ్ళు రెండు గుంపులకన్న ఎక్కువలేరు. బహుశ 120 మంది ఉండొచ్చంతే. ‘యుద్ధంలో చావమనా ఈ చిన్న గుంపును పంపిస్తున్నారు?’
మధ్యాహ్నానికంతా వాళ్ళు కీకారణ్యమైన విటిల్వుడ్ చేరారు. అక్కడనుండి వారు ఉత్తర దిక్కుగా అరణ్యంలోపలి అంచుల వెంబడే నడవసాగారు. ఆ రోజు వారు దాదాపు యిరవై మైళ్ళు నడిచారు.
ఎంతో భారమైన ఈ కవచాలూ ఆయుధాలూ ధరించి రోజుకు పది మైళ్ళు నడవడం చాలా కష్టమైన విషయమే! ఆ రాత్రి వాళ్ళు అడవిలోనే బసచేశారు. వారు అక్కడి చెట్లమధ్య ఆ రాత్రి గడిపేందుకు డేరాలు వేశారు. అక్కడ ఎవరూ నిప్పు అంటించేందుకు అనుమతించబడలేదు.
“ఇప్పుడు నా బైబిల్ను చదవలేకపోతున్నాను” – నిట్టూర్పుగా అన్నాడు గిబ్స్.
గిబ్స్క తన సొంతదైన ఒక పూర్తి బైబిల్ ఉందని జాన్కు తెలుసు. ఒక సాధారణ వ్యక్తి ప్యాకెట్ బైబిల్ చదవడమే అరుదు. ఇక పూర్తి బైబిల్ చదివేవారు అసలు కనిపించరు. అలాంటిది గిబ్స్ పూర్తి బైబిల్ ఎప్పుడూ తన దగ్గరుంచుకొని చదువు తుండటం జాన్కు ఆశ్చర్యమేసింది. తానెప్పుడు పూర్తి బైబిల్ను చదవలేదు. ఇక భవిష్యత్లోకూడ చదువుతానని తాననుకోవడంలేదు.
ఆ మరుసటి రోజంతా వాళ్ళు చెట్ల మధ్యనే నడుస్తూ లీఫీల్డ్ అనే అడవికి చేరుకున్నారు. ఎవ్వరూ నిప్పంటించకూడదని వారికి మరలా చెప్పబడింది. చిమ్మచీకటిగా ఉంది. ఆ చీకట్లోనే నడుస్తూ యింకా ముందుకు వెళ్ళాల్సిందిగా వాళ్ళ సార్జెంట్ చెప్పాడు.
ఆ చీకట్లో తన కాళ్ళకు గోధుమ పైరు తగలడాన్నిబట్టి అడవి దాటినట్టు జాన్కు అర్థమైంది. వాళ్ళు తెలతెలవారే సమయానికి లీసెస్టర్ ప్రాకారద్వారం ముందు నిలబడి ఉన్నారు.
“ప్రాకారం లోపలనున్నవారికి మనం శత్రువులం కాదన్న విషయం తెలియాలి. లేదంటే మన సంగతి అంతే” – మెల్లగా గొణిగాడు గిబ్స్.
లోనికి ప్రవేశించడానికి చాల ద్వారాలు తీయబడాలి. పెద్ద పెద్ద ద్వారాలు పైకెత్తబడుతుంటే వచ్చే శబ్దాలకు జాన్ వణికిపోయాడు. ద్వారం లోపలభాగంలో లోతైన కందకాలపైనున్న దూలాలమీదనుండి దాటుతుంటే జాన్కు జ్వరమొచ్చినంత పనైంది.
సింహద్వారం క్రిందనుండి వెళ్ళేటప్పుడు వారి తలలకు పైగా మనుషులను చంపేందుకు మరుగుచున్న నూనెను చిమ్మే రంధ్రాల్లాంటి అతిక్రూరమైన పరికరాలను చూచినప్పుడు జాన్ తల వెంట్రుకలు నిక్కబొడుచుకున్నాయి.
వాళ్ళు రాళ్ళు పరిచిన వీధిగుండా వెళ్ళేటప్పుడు భయపడ్డ కొందరు పౌరులు లాంతర్లను పట్టుకొని యిళ్ళల్లోనుండి బయటకు వచ్చారు. వాళ్ళు లీసెస్టర్కు దక్షిణ దిక్కున ఉన్న క్రొత్త ప్రాకారం పైకెక్కి అక్కడనుండి దక్షిణవైపు ప్రాంతాన్ని చూచేందుకు ఏర్పాటుచేయబడ్డ కన్నాలు ఉన్న ఒక చదునైన ప్రదేశానికి చేరారు. జాన్ తన తలమీదనుండి శిరస్త్రాణాన్ని తీసివేశాడు.
తల గాలిలో తేలిపోతున్నట్టుంది. చల్లని గాలి అతని ముఖాన్ని ప్రేమతో ముద్దుపెట్టుకొన్నట్టయింది. నొప్పి పెడుతున్న కాళ్ళతో తాను ఇక నడవనవసరం లేదు. తన తుపాకీని గోడకు ఆనించి, తానుకూడ ఆనుకొని కూర్చొనేందుకు అక్కడొక గోడ ఉంది. చీకట్లో గుడ్లప్పగించి చూశాడు గోడవైపు.
“కాసేపు విశ్రాంతి తీసుకో మిత్రమా” – ఈటె సైనికుడు గిబ్స్ తన ఈటెను గోడ కానించి క్రింద కూర్చుంటూ – “నీవు బయటికి చూడాలన్నా నీకేమీ కనిపించదు” అన్నాడు జాన్తో.
జాన్ కూడ తన వీపు గోడకానించి క్రింద కూర్చున్నాడు. జాన్కు చాలా హాయనిపిం చింది. ‘ఇక్కడ యుద్ధం జరక్కపోతే బాగుణ్ణు. బహుశా జరక్కపోవచ్చు. రాజుగారి సైన్యం చుట్టు ప్రక్కల ఎక్కడా ఉండకపోవచ్చు. తెల్లవారగానే పచ్చిక మైదానాలను తాను తిలకిస్తాడు.
ఓ అందమైన ఎర్ర జింక ఆ మైదానాల్లో మేయడం తప్ప యిక వేరే ఏదీ తనకు కనిపించవు’. తనలో తాను కలగంటున్నట్టుగా ఊహించుకొంటున్నాడు. జాన్. తెలతెలవారుతున్నప్పుడు చుట్టూ చూశాడు. ఆ మసక వెలుతురులో రాజుగారి సైన్యం లీసెస్టర్కు దరిదాపుల్లో ఎక్కడా లేనట్టుగా నిర్ధారించుకున్నాడు. అతని ప్రక్కన గిబ్స్ గురకలు పెట్టి నిద్రపోతున్నాడు.
“అతడు అనుభవజ్ఞుడు” అని తనలోతాను అనుకొన్నాడు జాన్. ‘రాజుగారి సైన్యం యిక్కడేమాత్రం లేదనీ, యిక్కడికి కేవలం పొరపాటుగా సైన్యాన్ని తీసికొనివచ్చారనీ, యిప్పుడిక్కడ యుద్ధం జరగబోదనీ’ అతనికి తెలుసు. అందుకే అలా నిర్భయంగా నిద్రపోతున్నాడు. ‘యుద్ధంలేదు … ఏమీలేదు’ ఆనందంగా నవ్వాలనిపిస్తోంది జాన్కు.
ఉదయ కాంతిరేఖలు దక్షిణ గోడవైపున ఉన్న పొలాలపై పడుతున్నప్పుడు జాన్ లేచి నిలుచున్నాడు. సువిశాలమైన పచ్చికబయళ్ళు, వాటిని ఆనుకొని దూరాన అడవులూ
కొండలూ జాన్ కళ్ళకు కమనీయంగా కనిపించాయి. ‘అంతా నిర్మానుష్యం. రాజు లేడు. రాజు సైన్యం లేదు. ఏం లేదు’ – సంతృప్తిగా తనలోతాను అనుకొన్నట్టుగా అన్నాడు జాన్.
“ఏంటి గొణుగుతున్నావు?” – నిద్రనుండి మేల్కొని, తల విదిలించుకుంటూ – “ఏం చూస్తున్నావు బయట?” అన్నాడు గిబ్స్.
“ఏం లేదు. అయినా నీవు యింత దిగుల్లేకుండా నిద్రపోయావంటే నీకు విషయం ముందే తెలుసన్నమాట.”
“ఏం జరిగినాకూడ నేను దేవుని చేతిలో సురక్షితంగా ఉన్నాను కాబట్టి నేను నిద్రపోగలిగాను.”
“ఈ క్రొత్త ప్రాకారం దొరకడం మన అదృష్టం” ఉత్సాహంగా అన్నాడు జాన్. ఆ ప్రాకారంపైన వాళ్ళున్న చదునైన స్థలానికి దక్షిణంగా మరొక గోడ పట్టణం లోపలి వైపుకు కన్నాలు పెట్టబడి ఉన్నాయి.
“పట్టణంలోపలికి శత్రువులు ప్రవేశించినాకూడ మనల్ని మనం రక్షించుకొనేందుకు యిక్కడ ఎంత అనుకూలంగా ఉందో చూడు. శత్రువులు కనుచూపుమేరలో ఎక్కడా మనకు కనిపించనందువల్ల దాన్నిగురించి యిప్పుడు మనం పెద్దగా పట్టించుకోనవసరంలేదనుకో!”
“బన్యన్ నీవు చెప్పేది నిజమే” గిబ్స్ నిట్టూర్చాడు.
“గిబ్స్! దూరంగా అడవినానుకొని వింతగా కనిపించే ఆ కంచె ఏంటి?” — ఆతురతగా అడిగాడు జాన్ – “అది ఒక అర మైలు వెడల్పున్నట్టుంది”.
“కంచా?” నొప్పెడుతున్న తన కండరాల్ని రుద్దుకుంటూ లేచాడు గిబ్స్. “రాజుగారి సైన్యం చెట్లు నరికి వారి ఫిరంగి దళానికి రక్షణగా వాటిని కంచెలాగ ఏర్పాటు చేసుకొంటున్నారు.”
“అంటే ఆ కంచె వెనుక ఫిరంగులున్నాయంటావా?”
“కచ్చితంగా” సమాధానమిచ్చాడు గిబ్స్.
“ఫిరంగులా!” తనకు తెలియకుండానే రొప్పుతూ అన్నాడు జాన్ తన బరువైన శిరస్త్రాణాన్ని తలపై పెట్టుకుంటూ. గిబ్స్ విశ్రాంతిగా తన బైబిలు చదువుకొంటూంటే జాన్ కంచెను జాగ్రత్తగా పరిశీలించసాగాడు. శత్రుదాడి ఉండబోదని కొద్దిసేపు తన్నుతాను ధైర్యపరచుకొన్నాడు జాన్. ఎలా ముట్టడించాలో తెలియనప్పుడు కొన్నిసార్లు శత్రువు ముట్టడి ఆపేస్తాడు.
ఆ తర్వాత కొద్దిసేపు జాన్ తీవ్రమైన ఆందోళనకూ, నిరాశకూ గురయ్యాడు. ‘ఇక కొన్ని గంటల్లో తాను చనిపోబోతున్నాడు. ఆ తర్వాత తాను శాశ్వతంగా మరువ బడతాడు. చావుబ్రతుకులు కేవలం యాధృచ్చికం’.
“నీవంత ప్రశాంతంగా ఎలా చదవగలుగుతున్నావు?” – కోపంగా అడిగాడు జాన్ గిబ్స్న.
“బన్యన్! ఇది మానవునికి సువార్తనందించి ఊరటనిచ్చే ఒక గొప్ప గ్రంథం.”
జాన్ గొణుక్కుంటూ దూరాన ఉన్న కంచెవైపు క్షణానికోసారి చూస్తున్నాడు. ఒక సైనికుడు వచ్చి తన మధ్యాహ్న భోజనానికి రొట్టె, జున్ను యిచ్చి వెళ్ళినప్పుడుకూడ అవి తన గొంతులోకి యిసుకలాగ దిగిపోతుంటే ఆ కంచెనే దీక్షగా చూస్తున్నాడు జాన్. శిరస్త్రాణం క్రింద తన తల వేడెక్కిపోతుంటేకూడ దాన్ని తీయలేదు. దాదాపు సాయం సమయంలో ఒక దృశ్యం అతని కన్నులకు కనిపించింది.
“అటు చూడు” రొప్పుతూ అన్నాడు జాన్. “అశ్వకదళం అడవిలోనుండి బయటకు వచ్చింది. వారా కంచెకు ముందువైపున స్వారీ చేస్తున్నారు.” అతడలా చూస్తుండగానే చాలామంది సైనికులు గుర్రాలపై రావడం అతనికి కనిపించింది. “ఐదు వందలమంది సైనికులు గుర్రాలపైన ఉన్నారు.”
“వారు తమ గుర్రాలకు కొంత వ్యాయామం చేయిస్తూ ఉండవచ్చు” – నిలబడి జాన్ తనవైపు వింతగా చూసేంత ఉదాసీనంగా అన్నాడు గిబ్స్. అంతలోనే ఎవరో తనను కడుపులో తన్నినట్టుగా మాట్లాడసాగాడు గిబ్స్.
“మనమిప్పుడు వాళ్ళ పథకాన్ని తెలుసుకున్నాకూడ వాళ్ళేం లెక్కచేయరు. వాళ్ళని మనం ఆపలేమని వాళ్ళ ధీమా. ఫిరంగి గుండ్లు మన గోడల్ని కూలదోశాక ప్రిన్స్ రూపర్ట్ నాయకత్వంలో అశ్వకదళం లోపలికి చొచ్చుకొనివస్తుంది” గలగలా మాట్లాడేశాడు గిబ్స్.
“ప్రిన్స్ రూపర్టా?” జాన్ నోరు సుద్దపొడిలాగ ఎండిపోయింది. “మనం నిలుచున్న ఈ గోడ కూల్చేయబడుతుందా?”
వేలకొలది అశ్వకదళ సైనికులు తమ గుర్రాలపై వస్తూ ఉండటం జాన్ గిబ్స్ కలిసి చూశాడు. మొట్టమొదటి ఫిరంగి శబ్దం జాన్ విన్న కొద్ది క్షణాల తర్వాత ఒక ఫిరంగి గుండు వాళ్ళు నిలుచున్న గోడకు దక్షిణంగా కొద్ది దూరంలో మెత్తని భూమిలోకి చొచ్చుకుపోయింది.
“అదెక్కడో దూరంగా పడింది” – సంతోషంగా అరిచాడు జాన్. “వాళ్ళు టెలిస్కోపుతో చూస్తుంటారు” వ్యాఖ్యానించాడు గిబ్స్. “ఈసారి వాళ్ళు వదిలే గుండు దగ్గరగా పడుతుంది.” ఆ తర్వాత వచ్చిన గుండు గోడకు దగ్గరనున్న
మట్టికి తగిలి దొర్లుకుంటూ వచ్చి గోడ దగ్గర ఆగిపోవడం జాన్ చూశాడు. ఆ తర్వాత రెండు నిమిషాలకు గోడ పెళ్ళున పగిలి బీటలు వారుతున్న శబ్దం వినిపించింది. గుండు గోడ క్రింది భాగాన్ని గుద్దింది. గోడనుండి ఊడిపడిన ఒక పెద్ద రాయి గోడక్రింద పడింది. దూరంగా కంచె వెనుక పొగ దట్టంగా పైకి లేస్తోంది.
“నువ్వు గోడచాటుకు వస్తే మంచిది” – గిబ్స్ అన్నాడు – “కాసేపు విశ్రాంతి తీసుకో, వాళ్ళు ఫిరంగుల్ని సర్దుకొనేందుకు కొంత సమయం పడుతుంది”.
జాన్ తన వీపు గోడకానించి కూర్చున్నాడు. ఓపికతో వేచి చూడడం తప్ప చేయగలిగిందేమీ లేదు.
ప్రిన్స్ రూపర్ట్ యొక్క అశ్వకదళంకూడ వేచి చూడ్డానికై కాస్త ప్రక్కకు వెళ్ళింది. క్రమం తప్పకుండా యిప్పుడు గుండ్లు గోడను ఢీకొడుతున్నాయి. ఫిరంగి గుండ్లు గోడకు తగిలినప్పుడు వచ్చే ప్రకంపనలు తన ఎముకల్లోకి పోకుండా మొదట్లో జాన్ ముందుకు వంగి కూర్చున్నాడు. కాని ఆ తర్వాత అనివార్యమన్నట్టు తిరిగి గోడకు ఆనుకున్నాడు. వచ్చే శబ్దాలనుబట్టి గుండ్లు ఎక్కడ తగులుతున్నాయో జాను ఇప్పుడు బాగా అర్థమౌతోంది. గుండ్లు నేలకు తగులుతున్న శబ్దాలు యిప్పుడు రావడంలేదు. గోడక్రింద భాగాన గుండ్లు తగలడంవల్ల గోడపై భాగాన బీటలు వారుతున్న శబ్దాలు వినబడుతున్నాయి.
“మనమున్న చోటికి వంద గజాల లోపునుండే వాళ్ళు ప్రాకారాన్ని బ్రద్దలు చేస్తున్నారు బన్యన్” గిబ్స్ అన్నాడు. కూలుతున్న గోడ దగ్గర అరుపులు, ఆర్తనాదాలు, వేదనాభరితమైన కేకలు వినబడు తున్నాయి. రాతి శకలాల క్రింద మనుషులు నలిగి ముక్కలౌతున్నారు.
గోడ విరిగి పడిపోతోందని మనుషులు బొబ్బలు పెడుతున్నారు. ఈ దాడి యింకా కొనసాగేటట్లు ఉంది. ప్రిస్స్ రూపర్ట్ ఎప్పుడు దాడి చేస్తాడో! ఇక కాసేపట్లో బ్రతికున్న మనిషికి తాను తన తుపాకిని గురిపెట్టాల్సి ఉంటుందని జాన్కు హఠాత్తుగా గుర్తొచ్చింది. తానొక మనిషి ప్రాణాల్ని నిలువునా తీసేందుకు ప్రయత్నించాల్సి ఉంటుంది. ఆ మనిషికూడ తనని చంపడానికి ప్రయత్నిస్తాడు. జాన్కు చాలా బాధనిపించింది.
“గిబ్స్! ఇక్కడనుండి క్రిందకి దిగు. మనం గోడను తిరిగి కట్టాలి” సార్జెంట్ పెద్దగా కేకేశాడు.
“నేను యిప్పుడు నా ఈటెను ఉపయోగించనవసరం లేనందుకు ప్రభువుకు స్తోత్రం” గిబ్స్ అన్నాడు. ఆ తర్వాత జాన్ చేతిని తట్టి మెట్లవైపుకు నడిచాడు. గిబ్స్ బాటు యింకా కొంతమంది ఈటె పట్టే సైనికులను సార్జెంట్ క్రిందికి పొమ్మన్నాడు. పెను తుపానులో లంగరులావుండే గిబ్స్ వెళ్తుంటే జాన్ ఒంటరివాడైనట్టు బాధపడ్డాడు.
హఠాత్తుగా సార్జెంట్ జాన్వైపు తిరిగి అన్నాడు – “బన్యన్, నీ ఆయుధాలు ప్రక్కన పెట్టి నీవుకూడ రా. ఇప్పుడు నీ తుపాకికన్నా నీ వీపే మాకు ఎక్కువ అవసరం”. జాన్ పొడవైన కత్తితోనున్న తన ఒరను పట్టీనుండి విప్పి పిట్ట గోడమీద పెట్టాడు.
తుపాకీ కాల్చేందుకు తన వద్దనున్న సరంజామా అంతా ప్రక్కన పెట్టి ముందుకు కదిలాడు. ఇప్పుడు తానొక బరువులు మోసే జంతువు. అయితే ఈ యుద్ధోన్మాదంలో అదేం పెద్ద తేడాగా అనిపించలేదు జాను. మెట్ల దగ్గర గిబ్సన్న తిరిగి కలుసుకున్నాడు. వాళ్ళు ఓ రాళ్ళ గుట్టను సమీపించారు.
గోడను తిరిగి కట్టే ప్రయత్నంలో వాళ్ళు తడ బడుతూ, తిట్టుకుంటూ పడిపోయిన రాళ్ళతో కుస్తీ పడుతుంటే ప్రేలుడు మోతలూ, రాళ్ళు పడుతున్న శబ్దాలూ వారి చెవులను తూట్లు పెడుతున్నాయి.
పెద్దపెద్ద రాళ్ళను పైకెత్తి తీసుకొస్తూంటే జాన్ చేతులు కోసుకుపోయి రక్తం కారుతున్నాయి. అకస్మాత్తుగా ఆ రాళ్ళ గుట్టమీదనుండి మనుషులు గడ్డి బొమ్మల్లా క్రిందపడ్డారు. అలా పడిపోయిన ఒక వ్యక్తిని జాన్ తన చేతులమీద మోసుకుపోవలసి వచ్చింది. ఆ మనిషి ముఖం పిండి మాదిరి తెల్లగా అయ్యింది. అతని ఛాతీనుండి రక్తం విపరీతంగా కారుతోంది.
జాన్కు ఏం చేయాలో అర్థం కాక ఆ వ్యక్తివైపు నిస్సహాయంగా చూస్తుంటే ఒక స్త్రీ ఆ గోడ అవతలి భాగంనుండి ఆ వ్యక్తి గాయాలు తుడిచి అతణ్ణి సంరక్షించేందుకు ముందుకు వచ్చింది.
“ఒరేయ్ సోమరి కుక్కా, పనిచూడు” – జాన్వైపు చూసి గట్టిగా అరుస్తూ అతడు ముందుకు పడేలా గట్టిగా త్రోశాడో అధికారి. గట్టిగా వినబడే అరుపులు, కేకలు, తుపాకీ కాల్పులు అశ్వకదళం దాడి చేస్తోందని జాన్కు తెలుపుతున్నాయి.
కాని జాన్ పనిచేస్తూనే ఉన్నాడు. తానీ యుద్ధంలో చచ్చేంత వరకు తన పని యిదేననుకున్నాడు జాన్. అతడు రాళ్ళనూ, గాయపడి రక్తం కారుతున్న వారినీ మోస్తున్నాడు. తన బట్టలు రక్తంతో తడిసి ముద్దయ్యాయి. ఎటు చూసినా రాళ్ళపొడిలో తడిసిన రక్తమే ఉన్నట్టుంది. గోడమీద సంతోషధ్వనులు వినిపించాయి.
“అశ్వకదళం దాడి ఆపేసింది” పిట్టగోడమీద ఎవరో కేక వేసారు. అంతలో చీకటిపడ్డట్టు జాన్ గ్రహించాడు. మళ్ళీ అశ్వకదళం దాడి చేసింది. శత్రువులు తిరిగి వెనక్కి తగ్గారని తన గుంపులోనుండి వస్తున్న ఆనందోత్సాహాలు జాన్కు తెలియజేసాయి.
ఆ తర్వాత కొద్దిసేపటికే అశ్వకదళం తిరిగి దాడి చేసింది. జాన్ యిక వీటిని లెక్కచేయడం మానేశాడు. తను బ్రతికి బయటపడే అవకాశాలు లేవని అతనికి తెలిసిపోయింది. ఆ వాస్తవం అతనిలోనున్న భయాన్ని చంపేసింది.
ఇప్పుడతడు ఏ విధమైన అనుభూతికీ స్పందించడం లేదు. నిర్లిప్తత అతణ్ణి ఆవరించింది. ఆ చీకట్లో చనిపోయిన ఒక మనిషి తలను రాయిని లాగినట్టు లాగవలసి వస్తోంది. ఎటు చూసినా మృతదేహాలే.
“మెట్లెక్కు” ఎవరో కేకేశారు.
జాన్ మెట్లెక్కి పిట్టగోడమీదికెళ్ళాడు. ఆ చీకట్లో తన సరంజామాను కష్టంగా వెదకి కనుగొన్నాడు. “ఏం జరుగుతోంది?” ఆ చీకట్లో ఈటెపట్టి ఉన్న ఒక సైనికుని గిబ్స్ అన్నట్లు ఊహించి అడిగాడు జాన్.
“రాజుగారి సైనికులు పట్టణం లోపల ప్రవేశించారు” అది గిబ్స్ గొంతే! “మనం లొంగిపోవడంలేదా?”
“ఎంత ఎక్కువ సమయం మనం దాక్కోగలిగితే అంత మేలైన ఒప్పందాలు వారితో మనం చేసుకొనే వీలుంటుంది.”
గిబ్స్ ఏ అర్థంతో ఈ మాటన్నాడో జాన్కు అర్థమైంది. కొన్నిసార్లు సైనికులు శత్రు సైన్యానికి వెంటనే లొంగిపోకుండా వీలైనంత ఎక్కువసేపు దాగి ఉంటారు. ఆలస్యమయ్యేకొద్దీ జరిగే అనవసరమైన ప్రాణ నష్టాన్నిబట్టి శత్రుసైన్యం సంప్రదింపు లకు వస్తుంది.
“ఇప్పుడు టైమెంత?” మెల్లగా అడిగాడు జాన్.
“మధ్యరాత్రి దాటుంటుంది” నక్షత్రాలవైపు చూస్తూ అన్నాడు గిబ్స్..
“మనం దాదాపు తొమ్మిది గంటలనుండి పోరాడుతున్నాం. జాన్కది చాలా ఎక్కువ సమయంలా ఉంది. అక్కడున్న దురదృష్టవంతులైన సైనికులందరికీ అలానే ఉంది.
గోడక్రింద దీపాలు పట్టుకొని ఉన్న మనుష్యులు ఏదో గట్టి గట్టిగా మాట్లాడుకొంటు న్నారు. వాళ్ళ గొంతుల్లో ఆందోళన కనిపించడం లేదుగాని, ఏదో వాస్తవాన్ని గూర్చి వాళ్ళు మాట్లాడుతున్నట్టుగా ఉంది.
“మేజర్ ఎన్నీస్ శత్రుసైన్యంతో మంతనాలు జరుపుతున్నాడు” – మెల్లగా అన్నాడు గిబ్స్ – “ఇలాంటి మంచి వ్యక్తికొరకు దేవునికి స్తోత్రం.”
కొద్దిసేపటికి జాన్ తన సార్జెంట్ స్వరం విన్నాడు – “మీరంతా మీ యుద్ధ సామగ్రి తీసికొని బయలుదేరండి. మనమీ శిధిలమైన రాళ్ళపైన నడిచి వెళ్తున్నాము. ఎవరూ మాట్లాడకూడదు. అందరూ మౌనంగా నడవండి. ఉత్తరంవైపు ద్వారంనుండి రాజుగారి సైన్యం పట్టణంలోపలికి వస్తోంది.
ఆ తర్వాత చాలాసేపటివరకు సమయం కష్టంగా గడిచింది. తక్కువ గాయాలతో నున్న జాన్లాంటివాళ్ళు ఎక్కువగా గాయపడ్డవారిని మోయవలసివచ్చింది. అలా వాళ్ళు చాలాసేపు ప్రయాణం చేసిన తర్వాత ప్రొద్దుగుంకే సమయానికి లీసెస్టర్కు ఈశాన్య దిక్కున ఉన్న అడవుల్లోకి అతి కష్టంమీద చేరుకున్నారు. చాలాసేపటి తర్వాత ఇప్పుడు గిబ్స్ మాట్లాడే అవకాశం దొరికింది జాన్కు – “ఇంత సులభంగా మనం ఎలా తప్పించుకోగలిగాం?”
“మనం తప్పించుకోలేదు. మేజర్ ఎన్నీస్ శత్రుసైన్యంతో సంప్రదించి మనల్ని తప్పించాడు. మనం అంతసేపు అలా భీకరంగా పోరాడకపోయి ఉంటే ప్రిన్స్ రూపర్ట్ అంత సులభంగా ఒప్పుకొనేవాడు కాదు. మనతో యింకా రెండు మూడు రోజులు పోరాడాల్సి వస్తుందనీ, మేజర్ ఎన్నీస్ అంత సులభంగా వదలడనీ అతనికి తెలుసు. అందుకే ఒప్పుకొన్నాడు.”
ఆ రాత్రి అడవిలో చాలా గంటలు వాళ్ళు నిద్రించారు. మరుసటి రోజంతా -గాయాలకు కట్లు కట్టుకొంటూ, విశ్రాంతి తీసికొంటూ గడిపారు. ఎక్కువగా గాయపడ్డ వారికి తాత్కాలిక గుడారాలు ఏర్పాటుచేశారు. ఆ మరుసటి రాత్రికూడ అక్కడ నిద్రించిన తర్వాత, చనిపోయినవారిని అక్కడ పాతిపెట్టి ముందుకు కదిలారు.
గతంలోలాగ వాళ్ళు అడవిలో దాక్కుంటూ వెళ్ళకుండా నార్తాంప్టన్ గోధుమ పొలాలగుండా నేరుగా వెళ్ళసాగారు. అలా వాళ్ళు జూన్ 2వ తేదీన న్యూపోర్ట్ ప్యాగ్నెలు తిరిగి చేరుకున్నారు. శ్రీ తర్వాతి రోజుల్లో జాన్ తన బట్టలు ఉదుక్కుంటూ, చిరిగిపోయిన తన యూనిఫాం కుట్టుకుంటూ గడిపాడు.
ఈలోగా వారి సైనిక స్థావరంలో కొన్ని వార్తలు వినిపించాయి. రాజు సైనికులు లీసెస్టర్ నగరాన్ని సంరక్షించాలని ప్రయత్నించినవారిని చంపిన తర్వాత దాన్ని పూర్తిగా కొల్లగొట్టి అక్కడి స్త్రీలను మానభంగం చేశారట. ఇప్పుడు చార్లెస్ రాజు దక్షిణవైపునుండి ఆక్స్ఫర్డ్వరకు తీరిగ్గా తిరుగుతూ తన సైన్యానికి కావలసిన కోళ్ళను, జంతువులను, ఆహార పదార్థాలను సేకరిస్తూ, డావెంట్రీ వద్ద జింకలను వేటాడుతూ ఉన్నాడు. ఆ తర్వాత ఆలివర్ క్రాంవెల్ తన 700 మంది అశ్వకదళ యోధులతో బెడ్ఫోర్డ్లో ఉన్నా డని జాన్ విన్నాడు.
“చార్లెస్ రాజు 9000 మంది సైనికులతో ఇక్కడికి వాయవ్య దిశలో ఉన్నాడని ఆలివర్ క్రాంవెల్ను ఎవరైనా హెచ్చరించాలి” జాన్ అన్నాడు.
“అతణ్ణి నీవే హెచ్చరించాలి. అదిగో మాటల్లోనే అతనొస్తున్నాడు చూడు” – తూర్పు వైపున దుమ్ములేస్తున్న దిశగా తన వ్రేలు చూపిస్తూ అన్నాడు గిబ్స్.
ఆలివర్ క్రాంవెల్ తన అశ్వకదళంతో ఔసె నదీ తీరంలో విడిదిచేశాడు. సర్ శామ్యుల్ లూక్ అతనితో ఏదో చర్చించేందుకు అక్కడికి వెళ్ళాడు. ఆ మరుసటి రోజు క్రాంవెల్ తన అశ్వకదళంతో వాయవ్య దిశగా వెళ్ళాడు.
“ఇతడు నేరుగా రాజుగారున్నవైపుకే వెళ్తున్నాడు” ఆశ్చర్యంగా అన్నాడు జాన్.
తాము వాయవ్య దిశగా ప్రయాణమై వెళ్ళనున్నట్టు జాన్, గిబ్స్ తెలుసుకున్నారు. గత యుద్ధంలో తగిలిన దెబ్బలు, గాయాలు యింకా పుండ్ల రూపంలో ఉన్నాకూడ పెద్దగా నొప్పి అనిపించడం లేదు. మార్చి 13వ తేదికంతా వాళ్ళు డావెంట్రీకి ఎనిమిది మైళ్ళ దూరంలోనున్న కిప్లింగ్బరీ వద్దకు చేరుకున్నారు. అక్కడి దృశ్యం చూసిన జాను శ్వాస ఆగిపోయింది. ఆ ప్రదేశమంతా యుద్ధ పతాకాలు రెపరెపలాడుతున్నాయి.
“ఎంత పెద్ద సైన్యం” ఆశ్చర్యంగా అన్నాడు జాన్.
“దేవునికి స్తోత్రం. ఈ సైన్యం రాజుది కాదు, మనది” – జాన్కు ఉపశమనాన్ని కలిగిస్తూ అన్నాడు గిబ్స్.
అవును, అది చార్లెస్ రాజుగారి సైన్యం కాదు. అది లార్డ్ ఫెయిర్ ఫాక్స్ నాయకత్వంలోని పార్లమెంటు సైన్యం. కొన్ని గంటల్లో 14,000 నుండి 15,000 వరకు సైనికులున్న ఆ గొప్ప సైన్యం ఉత్తర దిక్కుగానున్న నెస్బీ గ్రామంవైపు కదిలింది.
జాన్వాళ్ళ సార్జెంట్ పెద్ద వాగుడుగాయ. “రాజు సైన్యం ఈశాన్య దిశగా కదులు తోంది. వాళ్ళు మనగురించి విని లీసెస్టర్కు చేరుకోవాలని ప్రయత్నిస్తున్నారు. అయితే వారక్కడ ఆగి మనతో యుద్ధం చేయాల్సి ఉంది” చెప్పుకుపోతున్నాడు సార్జెంట్.
ఏవన్ నది అవతల మిల్ హిల్ పైన ప్రాతః సమయాన లార్డ్ ఫెయిర్ ఫాక్స్ తన సైన్యాన్ని బారులు తీర్చాడు. ఫిలిప్ స్కిప్పోన్ నాయకత్వంలోని పదాతిదళం మధ్య రెండు వరుసల్లో ఉంది. అందులో జాన్ రెండో వరుసలో ఉన్నాడు. అతనికి కుడివైపున ఆలివర్ క్రాంవెల్ తన 3600 మంది అశ్వకదళ సైనికులతో రెండు వరుసల్లో ఉన్నాడు. జాన్కు ఎడమవైపున హెన్రీ ఐర్డన్ నాయకత్వంలోని అశ్వకదళం ఉంది.
సూర్యుడుదయిస్తుండగా డస్ట్ హిల్కు ఉత్తరాన ఉన్న లోయలో తళతళ మెరుస్తూ ఉన్న రాజుగారి సైన్యాన్ని చూశాడు జాన్. ఆ సైన్యం తమ సైన్యానికి ప్రతిబింబంలా ఉంది. జాన్కు ఎదురుగా జేకబ్ యాస్ నాయకత్వంలోని పదాతిదళం ఉంది. క్రాంవెల్కు ఎదురుగా ల్యాంగ్ డేల్ అశ్వకదళం ఉంది. ఐన్స్టన్ కెదురుగా ప్రిన్స్ రూపర్ట్ అశ్వకదళం ఉంది.
“ప్రిన్స్ రూపర్ట్ దాడి చేస్తున్నాడు” – జాన్కు దగ్గరగా నిలబడి ఉన్న ఒక సైనికుడు
అరిచాడు.
ఆ వైపునుండి ప్రిన్స్ రూపర్ట్ తన సైనికులకు ఆజ్ఞ యిచ్చి దాడికి ఉపక్రమించగానే ఈ వైపునుండి క్రాంవెల్ తన సైనికులను దాడికుపక్రమింపజేశాడు. అక్కడేం జరుగు తోందో చూడ్డానికి జాన్క సమయం దొరకలేదు. రాజు పదాతిదళం పార్లమెంటు సైన్యం మధ్యభాగంపై దాడి చేస్తోంది. పార్లమెంటు పదాతిదళం రెండుగా చీలి వారిపై ప్రతి దాడికి దిగింది.
తుపాకులు పేలుతున్నాయి. జాన్ ఒక్క తూటానే పేల్చగలిగాడు. అది ఎవరికైనా తగిలిందీ లేందీ పొగవల్ల తనకేమీ కన్పించలేదు. హఠాత్తుగా ఊగుతున్న తుపాకీ మడిమలు, చీల్చేస్తున్న ఈటెలు, నరుకుతున్న కత్తులు జాన్ కళ్ళకు కనిపిస్తున్నాయి.
జాన్ వెంటనే తన తుపాకీ ప్రక్కన పడేసి, తన కత్తి తీసికొని నరకడం ప్రారంభిం చాడు. అతడలా ఎంతసేపు పోరాడాడో అతనికి తెలియదు. ఎవర్నైనా చంపాడో లేదోకూడ అతనికి తెలియదు. అక్కడ ఒకరి భుజాలు మరొకరికి రాసుకుంటూ గందర గోళంగా ఉంది. ఉన్నట్టుండి సుడిగాలిలో ఎండుటాకులా జాన్ ఒక ప్రక్కకు ఎగిరి పడ్డాడు. గొప్ప యుద్ధాశ్వాలు పదాతిదళం మధ్యలోనుండి దూసుకొంటూ వెళ్ళాయి. – “ఇది మన ఐరన్ సైడ్స్ సైన్యమే” పదాతిదళం గట్టిగా అరిచింది.
ఆలివర్ క్రాంవెల్ అశ్వకదళ సైనికులు రాజుగారి సైనికుల్ని నిర్దయగా నరుకు తున్నారు. నిమిషాల్లోనే రాజుగారి పదాతిదళంలో అనేకులు చనిపోగా మిగిలినవారు లొంగిపోయారు. ఈ యుద్ధాన్ని ఏది మలుపు తిప్పిందోనన్న విషయం ఆ రోజు ప్రొద్దుపోయాకగాని జాను తెలియలేదు.
ప్రిన్స్ రూపర్ట్, ఐరన్ విభాగపు సైన్యాన్ని చిత్తుచేసి యుద్ధభూమి అవతలకు తరుముకుంటూ వెళ్ళాడు. క్రాంవెల్కూడ లాంగేల్ విభాగపు సైన్యాన్ని ఓడించి తరిమేశాడు. అయితే తెలివిగలిగిన క్రాంవెల్ లాంగ్ ల్ సైన్యాన్ని తరుముతూ వారి వెంటబడకుండా తన సైన్యాన్ని వెనక్కి త్రిప్పి రాజుగారి పదాతిదళంపై విరుచుకుపడ్డాడు.
ప్రిన్స్ రూపర్ట్, ఐరన్ సైడ్స్ సైన్యాన్ని తరమడం ముగించి తిరిగి యుద్ధభూమికి వచ్చే సమయానికి రాజుగారి సైన్యంలో అనేకులు చనిపోగా మిగిలినవారందరూ లొంగిపోయి ఉన్నారు.
“ఐరన్ సైడ్స్కు ఉక్కు గుండెమాత్రమేగాక పదునైన మెదడుకూడ ఉంది తనలో తాను అనుకొన్నాడు జాన్.
ఆ తర్వాత సంపూర్ణ విజయానికి సంబంధించిన వార్తలు చాలా తెలిశాయి. పార్లమెంటు సైన్యం చార్లెస్ రాజుకు సంబంధించిన తుపాకీ మందును, ఫిరంగులను, 5,000 మంది సైనికులను స్వాధీనం చేసుకొంది. పార్లమెంటు సైన్యానికి చాలా సంతోషకరమైన సమయం. యుద్ధ పరిస్థితి పూర్తిగా మారిపోయింది. ఈ నష్టంనుండి రాజు యిక కోలుకోలేడు. అతడు తన అశ్వకదళంతో తప్పించుకొని లీసెస్టర్ చేరుకొని ప్రాణం దక్కించుకున్నాడు.
“ఎందుకంత దిగులుగా ఉన్నావు?” – జాన్ అడిగాడు గిబ్స్న.
“తప్పించుకోడానికి ప్రయత్నిస్తున్న రాజుయొక్క సాధారణ పదాతిదళ సైనికుల్ని మన అశ్వకదళ సైనికులు ఉత్తర దిక్కు త్రోవవెంట ఎలా వెంబడించి నరికారో జ్ఞాపకముందా?”
“మన అశ్వకదళ సైనికులు తరిమేటప్పుడు వాళ్ళుకూడా పోరాడుతూనే ఉన్నారు. కదా!”
“అయ్యుండొచ్చు” గిబ్స్ విచారంగా అన్నాడు. అయితే మరుసటి రోజు ఉదయం జరిగిన విషయాన్ని జాన్ తన కళ్ళతో చూసి నమ్మలేకపోయాడు. యుద్ధభూమికి ఉత్తరంగా దారి పొడవునా పడివున్న మృతదేహాలను సమాధి చేసేందుకు పంపబడ్డ సైనికుల్లో జాన్, గిబ్సుక్కూడ ఉన్నారు.
చనిపోయిన సైనికులు నిరాయుధులు. వారివద్ద నుండి ఆయుధాలను ముందే లాక్కున్నారని అక్కడున్న ఒక సైనికాధికారి చెప్పాడు. అక్కడొక దృశ్యం జాన్ హృదయాన్ని పిండేసింది. మార్గీని సమాధి చేసేప్పుడు తప్పు యింతగా తానెప్పుడూ బాధపడలేదు. చనిపోయిన సైనికుల శవాల్లో ఒక స్త్రీ మృతదేహం జాన్ కు కనిపించింది.
“స్త్రీ మృతదేహం!” – దిగ్భ్రాంతి చెందుతూ అన్నాడు జాన్, గిబ్స్.